Burckbrêane

Tot en met Boeren in het Geuldal

In het Kirkebledje van februari 2020 liet het Burckbrêanecomité vermelden dat op 1 maart voor de 452e keer in Epen de burck gebrand zou worden. Een evenement dat, volgens de overlevering, al sinds het jaar 1568, op fakkelzondag, zou hebben plaatsgevonden. Mogelijkerwijs zouden deze voorjaarsvuren -zoals ze ook wel genoemd worden- al in gebruik zijn geraakt tijdens de Michelsberger cultuur, ongeveer 5000 jaar voor Christus. Het zou ontstaan zijn om de overwinning van de zon over de winter af te smeken. Door schoon te maken rekende men af met het oude en verwelkomde men het nieuwe.

Oorspronkelijk was het snoeihout, resten stro en oude veldgewassen die werden verzameld, heden ten dage worden die op z’n minst aangevuld met kerstbomen.

Tijdens de tweede wereldoorlog zal het evenement wel door de bezetters verboden zijn geweest, we weten immers dat het de legendarische Epenaar Paul Groneschild was (zie Markante Epenaren blz 111 t/m 120) die de draad na de oorlog weer oppakte en het oude gebruik weer nieuw leven in blies.  

Op 16 februari 1986 zond de VARA een fraaie documentaire uit, waarin de werkzaamheden van de fakkels maken tot en met het aansteken van de burck werd getoond. Helaas zijn de opnames die wij in ons bezit hebben niet te kopiëren in onze website. We zullen onze best doen om dit binnenkort alsnog mogelijk te maken. 

Toen in het midden van de jaren ’70 blijkbaar de bodem van kas zichtbaar werd (zoals het comité zelf schreef in het programmablad van 1988) kwam Paul met het idee om in juli 1977: een demonstratie te geven van boerderij-gebonden, streekeigen gebruiken of taken, welke zich op, of rondom de boerderij voordeden, afspeelden, of uit noodzaak aandienden. De eigen leden zorgden voor het startkapitaal. Men hoopte een 600 bezoekers te mogen verwelkomen. Het werden er 3000. In 1978 werd het evenement nogmaals georganiseerd. De organisatie mocht liefst 5000 bezoekers begroeten. Het comité schreef: Boeren in het Geuldal (anno 1900) had zijn taak volbracht. De Burck Brêan traditie was gewaarborgd……. voor vele jaren.

Het evenement Burckbrêane stond dus aan de wieg van een succesvol gebeuren.